ازدواج پیمانی مقدس و قراردادی حقوقی است که بر اساس عشق، احترام و تعهد متقابل شکل میگیرد. با این حال در برخی موارد، این پیمان مقدس با نقض حقوق اساسی یکی از طرفین یا هر دو طرف همراه میشود. در این مقاله به بررسی هفت حقی میپردازیم که هر فردی در زندگی زناشویی خود باید از آن برخوردار باشد. شناخت این حقوق میتواند به تقویت بنیان خانواده و کاهش مشکلات زناشویی کمک شایانی کند. در ادامه به بررسی 7 حق ازدواج که باید داشته باشید میپردازیم.
شروط ضمن عقد یعنی چه؟
شروط ضمن عقد به معنای توافقاتی است که زوجین میتوانند در زمان عقد ازدواج، به عنوان شروط خاصی قرار دهند. این شروط ممکن است شامل مواردی مانند وکالت زن در طلاق، حق تحصیل، حق اشتغال، حق انتخاب محل سکونت، و غیره باشد. مطابق با ماده 1119 قانون مدنی، طرفین میتوانند هر شرطی را که مخالف مقتضای عقد ازدواج نباشد، به عنوان شرط در ضمن عقد بگنجانند. برای مثال، یکی از شروط متداول، حق طلاق است که به زن این امکان را میدهد تا در شرایط خاصی، مانند ترک انفاق یا بدرفتاری همسر، خود را مطلقه سازد.
این شروط میتوانند به زن و شوهر قدرت بیشتری در تصمیمگیریهای مربوط به زندگی مشترک بدهند و از ایجاد مشکلات در آینده جلوگیری کنند.
چرا شروط ضمن عقد اهمیت دارند؟
حقوق ازدواج همگی نقش مهمی در تعیین وضعیت زندگی زناشویی دارند. آگاهی و استفاده از این حقوق میتواند به زنان کمک کند تا در برابر مشکلات احتمالی زندگی مشترک از خود محافظت کرده و در مسیر توسعه شخصی و حرفهای خود موفقتر عمل کنند. این حقوق نه تنها برای حفظ تعادل در زندگی مشترک ضروریاند، بلکه در بسیاری از موارد بهعنوان ضمانتهایی برای حمایت از زن در شرایط بحرانی عمل میکنند.
حق طلاق
حق طلاق یکی از حقوق مهم در ازدواج است که معمولاً به شوهر تعلق دارد، اما زن نیز میتواند از طریق شروط ضمن عقد این حق را کسب کند. ماده 1130 قانون مدنی به زن اجازه میدهد که در صورت عسر و حرج، یعنی شرایطی که ادامه زندگی را برای او غیرقابل تحمل میسازد، به دادگاه مراجعه کرده و تقاضای طلاق کند.
عسر و حرج میتواند شامل مواردی مانند اعتیاد شوهر، ترک زندگی خانوادگی، خشونت خانگی، یا بیماریهای صعبالعلاج باشد. با داشتن حق طلاق، زن میتواند در شرایط بحرانی، بدون نیاز به اجازه همسر، از زندگی مشترک خارج شود و زندگی جدیدی را آغاز کند.
حق تقسیم اموال بعد از جدایی
حق تقسیم اموال بعد از جدایی یکی از حقوق مهم زنان در زمان طلاق است که بر اساس آن، اموال مشترک به طور منصفانه بین زن و شوهر تقسیم میشود. این حق میتواند در ضمن عقد ازدواج به عنوان شرط درج شود. ماده 1119 قانون حمایت از خانواده به دادگاه اجازه میدهد تا در صورت طلاق، به تقسیم اموال و داراییهای مشترک اقدام کند. این تقسیم به زن کمک میکند تا در صورت جدایی، از لحاظ مالی دچار مشکلات جدی نشود و بتواند به زندگی خود ادامه دهد. این موضوع بهویژه در شرایطی که زن درآمد مستقلی نداشته و به خانهداری و تربیت فرزندان مشغول بوده، اهمیت زیادی دارد.
حق خروج از کشور
حق خروج از کشور یکی از حقوقی است که زنان میتوانند در عقد ازدواج به دست آورند. در برخی جوامع، زن برای سفر به خارج از کشور نیاز به اجازه شوهر دارد که این امر میتواند منجر به محدودیتهای زیادی در زندگی او شود. اما با درج این حق در عقدنامه، زن میتواند در هر زمانی که بخواهد، بدون نیاز به اجازه شوهر، سفر کند.
ماده 18 قانون گذرنامه در ایران به شوهر این اختیار را میدهد که مانع از خروج همسرش از کشور شود، مگر اینکه این حق به زن واگذار شده باشد. این حق بهویژه برای زنانی که در عرصههای بینالمللی فعالیت دارند یا قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور را دارند، اهمیت دارد.
حق ادامه تحصیل
حق ادامه تحصیل یکی از حقوقی است که زنان میتوانند در عقد ازدواج به دست آورند. زن میتواند در هر مرحلهای از زندگی مشترک، تحصیلات خود را ادامه دهد و از لحاظ علمی و حرفهای پیشرفت کند. برخی از زنان به دلیل مخالفت همسر، از ادامه تحصیل بازمیمانند، اما با درج این حق در عقدنامه، میتوان از این نوع محدودیتها جلوگیری کرد. این حق نه تنها برای توسعه فردی زن مهم است، بلکه میتواند به بهبود وضعیت اقتصادی خانواده نیز کمک کند.
حق اشتغال
حق اشتغال یکی از حقوق مهمی است که زنان میتوانند در عقد ازدواج به دست آورند. ماده 1117 قانون مدنی به شوهر اجازه میدهد که زن را از اشتغال به حرفهای که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیت خود یا زن باشد، منع کند. اما با درج این حق در عقدنامه، زن میتواند بدون نیاز به اجازه شوهر به کار و حرفه خود ادامه دهد.
اشتغال به زن امکان میدهد تا از لحاظ مالی مستقل باشد و در امور مالی خانواده سهمی ایفا کند. این حق بهویژه در شرایطی که زن قصد دارد حرفهای را دنبال کند یا در شغل مورد علاقهاش مشغول به کار شود، اهمیت دارد.
حق انتخاب شهر محل سکونت
حق انتخاب شهر محل سکونت، یکی از حقوقی است که زن میتواند در عقد ازدواج از آن برخوردار شود. ماده 1114 قانون مدنی بیان میکند که زن باید در منزلی که شوهر تعیین میکند سکونت کند، مگر اینکه حق انتخاب محل سکونت در ضمن عقد به زن داده شده باشد.
این حق به زن امکان میدهد تا در تعیین محل زندگی مشترک نقش داشته باشد و در صورت نیاز به تغییر محل سکونت، بتواند به راحتی تصمیمگیری کند. این حق بهویژه در شرایطی که زن شغلی در شهر خاصی دارد یا نیاز به زندگی در نزدیکی خانواده خود دارد، اهمیت دارد.
با درج این حق در عقدنامه، زن میتواند در مورد محل زندگی خود و خانوادهاش تصمیم بگیرد و از انتقال ناخواسته به شهر یا مکانی که با آن سازگاری ندارد، جلوگیری کند.