دعوای اثبات مالکیت و خلع ید از جمله مهم‌ترین دعاوی حقوقی در مراجع قضایی کشور است که در آن شخصی بدون رضایت مالک و به‌صورت غیرقانونی، سعی در تصرف اموال غیرمنقول وی کرده و آن مال را به تصرف خود درمی آورد. مدارک لازم برای اثبات مالکیت در تسریع فرآیند شما تاثیرگذار است.
افراد بعد از ثبت اموال غیرمنقول در دفاتر اسناد رسمی، مالکیت خود را بر آن اموال ثابت می‌کنند. اما گاهی به دلایل مختلف، اختلاف نظرهایی در رویه قضایی پیش می‌آید که نیازمند بررسی مقام قضایی است. این دعاوی معمولا تحت عنوان خلع ید و اثبات مالکیت مطرح می‌شوند. مدت زمان اجرای حکم خلع ید نیز بسته به مدارک و شرایط متفاوت است.
اثبات مالکیت و خلع ید
خلع ید یک دعوای حقوقی است که بر طبق آن، مالک می‌تواند فردی را که مایملک او را به تصرف درآورده، از ملک خارج کند. شرط مهم برای اینکه فرد بتواند دعوای خلع ید را مطرح کند، اثبات مالکیت است. یعنی این دو دعوی حقوقی کاملا به‌هم مرتبط هستند. پس برای طرح این دعاوی، ابتدا مالک باید مالکیت خود را ثابت کند. راه‌های مختلفی برای اثبات مالکیت ملک وجود دارد.
مدارک لازم برای اثبات مالکیت و خلع ید
برای طرح دعوی خلع ید و اثبات مالکیت این مدارک لازم است:
- تصویر سند مالکیت
- کارت ملی
- شواهد شاهدان
- درخواست دریافت نظر کارشناس
- شماره پرونده استنادی
- مدارک تحقیقات منطقه‌ای و محلی
- معاینه محلی توسط کارشناس
- مدارک حقوقی مرتبط
- گواهی مالکیت اختصاصی
- عکس‌های ملک
اگر به مشاوره نیاز دارید و امکان مراجعه حضوری را ندارید ما برای شما این امکان را فراهم کردیم تا بتوانید بصورت تلفنی و آنلاین با وکیل صحبت کنید و تمام ابهامات ذهن خودتان را برطرف کنید: مشاوره حقوقی تلفنی
راه‌های اثبات مالکیت ملک
شاید این موضوع به گوش شما خورده باشد که دو یا چند نفر، ادعای مالکیت یک ملک را دارند و همین موضوع باعث ایجاد اختلاف بین آن‌ها شده است. این موضوع در قانون پیش‌بینی شده و راه حل آن مشخص شده است. برای اثبات مالکیت، مالک باید دلایل و مدارک محکمه‌پسندی به محضر دادگاه ارائه کند. این مدارک شامل سند، اقرار، شهادت و اماره ید یا تصرف است که در مورد آن‌ها بیشتر خواهیم گفت.
1_ ارائه سند مالکیت
مهم‌ترین و اصلی‌ترین راه اثبات مالکیت، ارائه‌ی سند رسمی است. پیش از این گفتیم که سند باید در دفاتر اسناد رسمی ثبت شده باشد. اگر یکی از طرفین دعوی، سند رسمی داشته باشد و دیگری سند عادی یا غیر رسمی، اولویت با نفر اول خواهد بود. در واقع با وجود یک سند رسمی، باقی دلایل کنار گذاشته خواهند شد.
2_ اقرار
طبق ماده ۲۰۲ قانون مدنی: هرگاه فردی اقرار به امری نماید که دلیل ذی حق بودن طرف او باشد، دلیل دیگری برای اثبات آن لازم نیست. بنابراین برطبق قانون، اگر فردی به ذی حق بودن طرف مقابل یا خودش اقرار کند، قاضی می‌تواند با استفاد از این راه، مالکیت او را اثبات کند.
3_ وجود شاهدین
در دعاوی حقوقی، وجود شاهد می‌تواند تاثیر زیادی در اثبات حقوق افراد داشته باشد. برطبق ماده ۲۳۰ قانون آیین دادرسی مدنی: دعاوی مالی با گواهی دو یا یک مرد و دو زن، اثبات می‌شود. برطبق این قانون، اگر یک یا دو مرد یا دو زن، به مالکیت فردی بر ملک مورد دعوی، شهادت دهند، قاضی براساس این شهادت، به مالکیت فرد حکم خواهد داد. معمولا شهادت در زمانی استفاده می‌شود که سند رسمی برای ارائه وجود نداشته باشد.
4_ اماره ید یا تصرف
به زبان ساده، اماره تصرف به این معناست که وقتی فردی، ملکی را تحت تصرف خود دارد، به‌عنوان مالک شناخته می‌شود مگر اینکه خلاف آن به لحاظ قانونی ثابت شود. یعنی فرد دیگری بتواند با ارائه سند یا شهادت شاهد، ثابت کند که ملک متعلق به آن فرد نیست.
نمونه متن دادخواست اثبات مالکیت و خلع ید
متن دادخواست با اطلاعات مشخصی باید تنظیم شود. در ادامه نمونه متن دادخواست اثبات مالکیت و خلع ید ارائه شده است:
مشخصات طرفین
خواهان: خانم/آقا
خوانده: خانم/ آقا
وکیل یا نماینده قانونی: ( نام و نام خانوادگی وکیل و شماره وکالت)
خواسته یا موضوع مورد نظر و بهای آن: اثبات مالکیت یک قطعه زمین/ ملک به متراژ …. مترمربع واقع در …. به انضمام کلیه خسارت‌های دادرسی (اعم از هزینه دادرسی، حق‌الوکاله وکیل، هزینه کارشناس و …) مقوم به مبلغ ….. ریال
خلع ید
دلایل و منضمات:
۱- قولنامه مورخ …..
۲- قولنامه عادی فروشندگان قبلی
۳- پرونده شماره …… مطروحه دادخواست در شعبه…….
شرح دادخواست
سلام احتراماً به استحضار می‌رساند:
اینجانب.. در سال… مورخ… قطعه زمین/ ملکی به مساحت…که دارای پلاک ثبتی… موجود در بخش… شهرستان … را با قولنامه از خوانده خریداری نموده و کل مبلغ معامله را بر اساس توافق به آن فرد پرداخت کرده ام.( شیوه پرداخت باید ذکر شود)
بعد از انجام معامله در زمان تحویل ملک/زمین، خوانده ملک مذکور را به تصرف اینجانب…متولد… مورخ… درآورده که بنده با استفاده از موارد قانونی اقدام به دخل و تصرف در آن و ساخت بنا کرده‌ام و هم اکنون ملک اینجانب است.
نظر به اینکه در زمان قرارداد قولنامه آقایان و خانم…تحت عنوان شاهد حاضر بوده اند و در حال حاضر خوانده عقد بیع و فروش زمین را به اینجانب منکر شده است . ضمن دعوت نمودن از شاهدین محترم و محترمه مستنداتی به مواد قانون مدنی و قانون دادرسی از رئیس محترم دادگاه صدور حکم اثبات این معامله بین اینجانب و آقای… در رابطه با ملک مذکور، با حساب کلیه خسارت‌های قانونی ناشی از دادرسی به ریال، الزام به تنظیم سند رسمی را خواستارم.
نمونه رای اثبات مالکیت و خلع ید
پرونده کلاسه : …..
مرجع رسیدگی : شعبه…. دادگاه عمومی (حقوقی) تهران
دادنامه شماره : ….
خواهان : آقا/خانم …. با وکالت آقا/خانم به نشانی …..
خواندگان:مشخصات:آقا/خانم
خواسته : خلع ید
در خصوص دعوی خانم/آقا …… با وکالت آقا/خانم به طرفیت ……. به خواسته صدور حکم خلع ید خواندگان از عرصه و اعیان پلاک ثبتی …….بخش …… تهران به انضمام خسارات دادرسی دادگاه با عنایت به اینکه برابر نامه شماره …… اداره ثبت … خواهان مالک ….. سهم عرصتا و اعیانا از …… سهم از ششدانگ پلاک ثبتی فوق می باشد اظهارات اقرار گونه خوانده ردیف اول در جلسه مورخ ….. این دادگاه بر تصرفش در پلاک ثبتی یاد شده و عدم دفاع دیگر خواندگان با وصف ابلاغ قانونی اخطاریه دعوی خواهان را وارد دانسته ومستندا به ماده …… قانون اجرای احکام مدنی و مواد ۳۰۸ و ۳۱۱ قانون مدنی و مواد ۵۱۵ و ۵۱۹ قانون آئین دادرسی حکم به محکومیت خواندگان به خلع ید آنان از پلاک ثبتی فوق صادر و اعلام می نماید ضمنا خواندگان اشتراکاً محکومند به پرداخت مبلغ ….. ریال بابت خسارات دادرسی اعم از هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل در حق خواهان، رای صادره نسبت به خوانده ردیف اول حضوری وظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل تجدید نظر در دادگاه محترم تجدید نظر استان و نسبت به دیگر خواندگان غیابی وظرف بیست روز پس از ابلاغ قابل واخواهی در همین دادگاه وظرف بیست روز دیگر قابل تجدید نظر در دادگاه محترم تجدیدنظر استان است.
الهام قاسمی وکیل پایه یک دادگستری در تهران
