دادگاه خانواده همیشه در فرآیند طلاق به سلامت و آینده فرزندان توجه ویژه‌ای دارد. قانون مدنی در ماده ۱۱۶۹ شرایط حضانت فرزندان را در صورت طلاق والدین تعیین کرده است. براساس این قانون، حضانت دختر تا ۷ سالگی به مادر سپرده می‌شود. پس از آن، تا سن ۹ سالگی، مسئولیت سرپرستی با پدر خواهد بود. وقتی دختر به ۹ سالگی رسید یعنی به سن بلوغ قانونی دست یافته است؛ بنابراین این حق را دارد که خودش انتخاب کند نزد کدام یک از والدینش بماند. این چارچوب قانونی با هدف حمایت از رفاه و رشد فرزندان طراحی شده تا بهترین شرایط را برای زندگی آنها فراهم کند.
نکات مهم گرفتن حضانت فرزند دختر؛ آنچه والدین باید بدانند
بعد از طلاق حضانت دختر طبق ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی، به‌طور پیش‌فرض بر مبنای سن بین مادر و پدر تقسیم می‌شود. اما در صورتی که دادگاه به این نتیجه برسد که یکی از والدین توانایی و شایستگی لازم برای نگهداری از فرزند را ندارد، می‌تواند حضانت را از او سلب کرده و به والد دیگر یا یک نهاد مشخص واگذار کند تا امنیت و رفاه کودک تضمین شود.
در سال جاری، ماده ۱۱۷۵ قانون مدنی به‌طور صریح بیان می‌کند که سلب حضانت از والدینی که سرپرستی فرزند را بر عهده دارند، تنها با ارائه دلایل قانونی و موجه امکان‌پذیر است. این قانون به‌منظور حمایت از حقوق والدین و تضمین منافع کودکان تصویب شده و تأکید دارد که هرگونه اقدام در این راستا باید بر مبنای مستندات قانونی صورت گیرد، نه بر اساس احساسات یا تصمیمات شتاب‌زده.
نکته مهم دیگر این است حتی در دوره‌ای که حضانت به یکی از والدین سپرده شده، والد دیگر همچنان حق ملاقات با فرزند را دارد، مگر اینکه دادگاه به دلیل عدم صلاحیت این حق را محدود یا لغو کند. به این ترتیب، تا ۷ سالگی پدر می‌تواند دخترش را ملاقات کند و از ۷ تا ۹ سالگی نیز مادر این حق را دارد. هدف اصلی این قوانین، حفظ پیوند عاطفی فرزند با والدین و تأمین بهترین شرایط ممکن برای رشد و آرامش اوست.
اگر برای گرفتن حضانت فرزند خود به مشورت با یک فرد آگاه در این زمینه نیاز دارید، میتوانید از طریق، سوال از وکیل آنلاین رایگان اقدام کنید.
حضانت دختر تا چند سالگی با مادر است
حضانت دختر تا 7 سالگی با مادر است، مگر اینکه دادگاه به دلیل خاصی خلاف آن را تشخیص دهد. پس از ۷ سالگی، حضانت به پدر واگذار می‌شود، اما مصلحت کودک ملاک نهایی دادگاه خواهد بود. در نهایت در سن 9 سالگی فرزند دختر تصمیم می گیرد که با کدام یک از والدین خود زندگی کند.
آیا با گرفتن حضانت نفقه دختر قطع می‌شود؟
طبق ماده ۱۱۹۸ قانون مدنی، پدر مسئول پرداخت نفقه فرزند است و این تعهد به‌هیچ عنوان با گرفتن حضانت تغییر نمی‌کند. نفقه شامل تمامی نیازهای اساسی فرزند، مانند خوراک، پوشاک و مسکن است. بنابراین، حتی اگر حضانت فرزند به مادر یا پدر سپرده شود، مسئولیت مالی پدر (پرداخت نفقه) همچنان پابرجا خواهد بود.
اگر پدر به هر دلیلی نتواند نفقه فرزندش را پرداخت کند، این مسئولیت به جد پدری، یعنی پدربزرگ فرزند منتقل می‌شود. به این ترتیب، خانواده پدری فرزند نیز موظف به تأمین نیازهای مالی او خواهند بود و این مسئولیت تنها به پدر محدود نمی‌شود.
در صورت عدم پرداخت نفقه، مادر این حق را دارد علیه پدر شکایت کند. طبق قانون مجازات اسلامی، اگر مشخص شود که پدر توانایی مالی برای پرداخت نفقه داشته و از این کار خودداری کرده، ممکن است به مجازات حبس از ۳ ماه و یک روز تا ۵ ماه محکوم شود.
شرایط گرفتن حضانت فرزند دختر
برای به‌دست آوردن حضانت فرزند دختر، والدین باید از نظر دادگاه صلاحیت لازم را داشته باشند. این صلاحیت شامل توانایی مالی، داشتن شغل مشخص و مناسب، تأمین یک محل زندگی امن، و برخورداری از سلامت جسمی و روانی است. در صورتی که مادر دچار بیماری روانی شدید باشد یا ازدواج مجدد کند، امکان سلب حضانت او وجود دارد.
برای پدر یا سایر افرادی که خواهان سرپرستی فرزند دختر هستند، مواردی همچون اعتیاد به مواد مخدر یا داشتن شهرت به ارتکاب جرم و فساد، می‌تواند مانع جدی بر سر راه حضانت باشد. در چنین شرایطی، دادگاه ممکن است حتی حقوقی مانند حق ملاقات را نیز منع کند.
مدارک مورد نیاز برای گرفتن حضانت
والدی که قصد دارد حضانت فرزند خود را به عهده بگیرد، باید مدارکی را به دادگاه ارائه کند. این مدارک شامل کارت ملی والد، سند طلاق و در صورت طلاق توافقی، نامه‌ای که توافق والدین در مورد حضانت فرزند را تأیید می‌کند، می‌شود. این مدارک برای بررسی صلاحیت و تأیید درخواست حضانت ضروری هستند و به دادگاه کمک می‌کنند تا تصمیمی عادلانه و مبتنی بر مصلحت کودک اتخاذ کند.
گرفتن حضانت فرزند به چه معناست؟
حضانت به معنای پرورش و نگهداری از کودک است. حضانت فرزند نه‌تنها شامل تأمین نیازهای مالی، بلکه تأمین نیازهای عاطفی و تربیتی او نیز می‌شود. این مسئولیت بر عهده والدین است و در صورت جدایی آنها، می‌تواند به چالشی جدی تبدیل شود. هنگامی که والدین تصمیم به جدایی می‌گیرند، می‌توانند در مورد حضانت فرزند به‌طور انفرادی به توافق برسند. اما اگر توافقی بین آنها صورت نگیرد، قانون به‌صراحت تعیین می‌کند که تا سن ۷ سالگی، حضانت دختر بر عهده مادر خواهد بود.
سوالات شایع درمورد حضانت فرزند دختر
1. آیا پدر می‌تواند حضانت را از مادر بگیرد؟
اگر پدر بتواند در دادگاه ثابت کند که مادر صلاحیت نگهداری از کودک را ندارد (مثلاً سوءرفتار، اعتیاد، عدم توانایی مالی یا اخلاقی)، دادگاه ممکن است حضانت را به پدر بدهد.
2. آیا مادر می‌تواند پس از 7 سالگی حضانت دختر را حفظ کند؟
اگر مادر بتواند ثابت کند که زندگی نزد پدر به ضرر دختر است (مثلاً به دلیل بدرفتاری، عدم تأمین نیازهای کودک، بیماری پدر و …)، دادگاه ممکن است حضانت را به مادر بسپارد.
3. آیا مادر می‌تواند از ملاقات فرزند توسط پدر جلوگیری کند؟
به‌طور کلی، خیر. حق ملاقات برای هر دو والد محفوظ است و حتی اگر حضانت با یکی از آنها باشد، دیگری حق ملاقات دارد. جلوگیری از ملاقات ممکن است منجر به اقدام قانونی شود.
4. اگر پدر در قید حیات نباشد، حضانت دختر با چه کسی خواهد بود؟
اگر پدر فوت کند، حضانت کودک با مادر خواهد بود، مگر اینکه دادگاه تشخیص دهد مادر صلاحیت لازم را ندارد. در این صورت، سرپرستی به جد پدری یا شخصی که دادگاه تعیین کند واگذار می‌شود.
5. آیا مادر پس از ازدواج مجدد حق حضانت دختر را دارد؟
طبق قانون، اگر مادر پس از طلاق ازدواج کند، ممکن است حضانت از او سلب شود، مگر اینکه دادگاه تشخیص دهد که مصلحت کودک در ماندن نزد مادر است.
6. نفقه دختر بر عهده چه کسی است؟
نفقه فرزند حتی اگر حضانت با مادر باشد، بر عهده پدر است. اگر پدر از پرداخت نفقه خودداری کند، مادر می‌تواند از طریق دادگاه اقدام کند.
